Er worden vaak engelse woorden gebruikt in GPS beschrijvingen. Vaak is er ook geen logisch nederlands woord voor.
Met deze trefwoorden lijst krijgt u meer duidelijkheid over de begrippen.
Datum
Kaartdatum: Een “kaartdatum” is een mathematisch model van de aarde, dat de vorm van de aarde benadert, om het uitvoeren
van berekeningen op een consequente en accurate manier mogelijk te maken.
De datum wordt fysiek voorgesteld door een raamwerk van referentiepunten op het oppervlak waarvan de positie nauwkeurig is gemeten en berekend op dit referentieoppervlak. Lengte- en breedte lijnen
op een kaart worden altijd gerefereerd naar een specifieke kaartdatum. Elke kaart heeft een kaartdatumreferentie en uw GPS kan worden ingesteld om te werken met de meest frequent gebruikte.
Als u onderweg bent en de GPS coördinaten vergelijkt met een kaart, moet de kaartdatum van de GPS gelijk worden ingesteld met die van de kaart, om accurate gegevens te verkrijgen.
DEM
Algemene term voor een continu geografisch oppervlak in digitale vorm. Meestal is dit een rasterbeeld of -kaart met “hoogte”-waarden in iedere pixel. In het nederlands spreekt men van digitaal hoogtemodel, in het Frans van Modèle Numérique de Terrain (MNT). Wanneer het over reëele terreinhoogten gaat spreekt men van een Digital Terrain Model (DTM). Een DEM kan ook in vectorformaat bestaan
Topo kaarten van zwitserland en Slowakije bevatten deze informatie.
DGPS (Differential Global Positioning System)
DGPS wordt gebruikt om de positie van de GPS-ontvanger nog nauwkeuriger weer te kunnen geven. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van de referentie van verschillende grondstations. Ook in
Nederland staan dergelijke grondstations, oa in Markelo, Lopik en Goes. Het DGPS systeem is kostenloos te gebruiken. U moet dan wel WAAS ingeschkeld hebben. voorbeeld sateliet scherm.
EGNOS
De Europes versie/benaming van WAAS. Zie WAAS voor meer informatie.
Externe antenne
Een externe antenne is een antenne die los van de GPS kan worden gekoppeld om deze vervolgens op het dak van een auto of bovenop een rugzak te plaatsen. Middels een externe antenne kan de ontvangst van een GPS-ontvanger beduidend worden verbeterd.
Fix is de sterkte van het signaal dat je opvangt van de satellieten. Des te hoger de fix, des te beter is je ontvangst en dus ook je positiebepaling. (hoe meer satelieten, des te beter het ontvangst).
Grid
Rechthoekig lijnstelsel dat gebruikt wordt om op eenvoudige wijze coordinaten terug te vinden op een kaart. Het UTM grid wordt vaak gebruikt door GPS-ontvangers en GPS-software. (In Nederland is er het RD grid.)
Dit is een geheel illegale en ondergrondse club die in het verborgene zijn goede werken
verricht.
Kijk je naar de copyright notice op de papieren topografische kaarten van de NGI dan kan
je daaruit opmaken dat je met de kaarten niets mag doen: alleen ernaar kijken met het
blote oog is toegestaan.
Al vele jaren kunnen miljoenen mensen in ons land plaatjes op hun computerscherm bekijken
maar een digitale versie van de topografische kaarten op CD is pas sinds kort op de markt.
Maar helaas zitten de kaarten in een geheim format op de CD en zijn alleen bruikbaar met
de zo-zo software van NGI / Lannoo.
De situatie van zeer beperkte bruikbaarheid streek zeer tegen de vele haren van de
Kabouters in en die besloten tot een anarchistische actie om de met belastinggeld
gemaakte kaarten onder het volk te brengen.
U kunt de kaarten op de disks van de KabouterBond dan ook nergens kopen; officieel bestaan
ze niet.
Iedereen die meehelpt aan de verbreiding van deze hoogst illegale kaarten wordt automatisch
lid van de KabouterBond.
Men mag geen geld of andere tegemoetkoming vragen voor het doorgeven van deze disks.
Men krijgt ze gratis en de doorgeefkosten zijn voor de gever die als het even kan zijn
CD-brander aan moet zetten en voederen met lege CD’s.
Deze CD’s zijn gemaakt met de instellingen:
ISO level 2, Format Modus 2/XA Joliet,
lange (>255) padnamen, grote filenamen
en meer dan 8 directories diep
Projectie
De projectie van een kaart is de manier waarop de kaart is opgebouwd. Elke projectie heeft zo bijvoorbeeld zijn eigen oorsprong of lengtemaat. Deze projectie is van belang bij het aflezen van coördinaten, omdat deze worden gerelateerd aan de gebruikte oorsprong.
Ook bij projectie geldt dus dat deze altijd overeenkomstig moet zijn met de kaart om afwijkingen te voorkomen.
Veel landen hebben hun eigen coördinatenstelsel. Nederland hanteert het zgn “RD-grid”, gebaseerd op de Rijksdriehoeksmeting.
Alle door de topografische dienst uitgegeven stafkaarten zijn voorzien van dit grid en ook het
programma “EasyTravel” werkt met dit grid, zodat eenvoudige uitwisseling van gegevens mogelijk is.
Elke locatie in Nederland wordt aangeduid met een coördinatenpaar [X,Y]. De eenheid is in meters.
Het RD-grid heeft zijn ‘nulpunt’ op de torenspits van de Onze Lieve Vrouwenkerk in de oude
binnenstad van Amersfoort. Deze locatie zou dus eigenlijk de coördinaten [0,0] hebben. Men heeft
echter gemeend zowel de X- als de Y-coördinaat een offset te moeten meegeven. Voornaamste reden
daarvoor zijn het vermijden van negatieve waarden. Daarnaast zitten de X- en de Y-waarde nu in een
unieke range , zodat onderlinge verwisseling niet mogelijk is.
De offset is vastgesteld op 155000 voor de “X” en 463000 voor de “Y”. De eerder genoemde toren in
Amersfoort ligt dus op RD-coördinaten [155000,463000].
gps instellingen om wgs-84 graden minuten te zetten in rd-coordinaten:
User Datum settings (Ellipsoide):
Dx = 593
Dy = 26
Dz = 478
Da = 740
Df = 0.1003748
User Grid settings:
E-origin: 5 gr. 23.258 minuten
Scale: 0.9999079
False E: 155000.0 m
False N: -5316592.0 m
Postite formaat
Het begrip positieformaat heeft betrekking op de manier waarop een positie weergegeven wordt.
De instelling van het juiste positieformaat op je GPS is minder kritisch dan van de kaartdatum.
Als je niet het juiste positieformaat instelt zal je GPS je toch wel naar het goede punt brengen.
Maar het is wel zo handig als je het positieformaat van je GPS instelt op hetzelfde systeem als op
de kaart die je gebruikt. Je kunt dan de positie die je van je GPS afleest, in dezelfde positieweergave
op je kaart terugzoeken, en andersom ook uiteraard.
Een route wordt vaak uitgestippeld van waypoint naar waypoint. Op die manier kan de ontvanger voor u bepalen wat de totale afstand van de route is,
maar bijvoorbeeld ook de afstand tot het eerstvolgende waypoint of de waarschijnlijke aankomsttijd. Let er wel op dat deze tijden berekend worden in vogelvlucht en niet volgens het telopen pad.
Selective Availability (SA)
SA, de standaard afwijking die de Amerikaanse strijdkrachten meegaven aan het signaal dat de satellieten uitzenden. Door deze afwijking had u altijd een afwijking in uw positiebepaling van ongeveer 15 tot 100 meter. Nu van deze afwijking echter geen sprake meer is zijn GPS-ontvangers voor de consumentenmarkt ineens een stuk nauwkeuriger.
Dit kan oplopen tot een nauwkeurigheid van 10 meter.(sinds 4 mei 2000 opgeheven!)En met WAAS/EGNOS zelfs tot 2 meter. Zie ook de GPS uitleg
Track
Als u een route heeft gelopen (of zomaar bent wezen lopen) en u heeft tijdens deze wandeling uw ontvanger aan laten staan, dan zal deze een track voor uw opslaan. Het is een soort kruimelspoor, dat automatisch uw positie opslaat. En vervolgens deze punten met elkaar verbind. Op het schern van uw ontvanger kunt u dan terugzien waar u allemaal
bent geweest. Als u een software-pakket gebruikt en u ontvanger aan de pc hebt aangesloten, kunt u deze track later ook over een kaart laten afbeelden, zodat u nog makkelijker de tocht kunt zien.
WAAS (Wide Area Augmentation System)
WAAS is een soort ingebouwde DGPS-uitvoering. Door middel van enkele grondstations en ‘multi-purpose’-satellieten wordt de positie van de GPS-ontvanger veel nauwkeuriger weergegeven dan men tot voor kort gewend was.Omdat WAAS in Europa (onder de naam EGNOS) nog in een test-fase is kan het af en toe voorkomen dat niet alle WAAS-satellieten kunnen worden ontvangen. Toch kunt u deze via het hoofd menu al wel vas probreren.
Waypoint
Een waypoint is een vooraf vastgesteld punt. Dat punt heeft u ingegeven in uw ontvanger door bijvoorbeeld de coördinaten van dat punt in te voeren middels een computer of de toetsen die op je ontvanger zitten. Een waypoint kan ook worden opgeslagen door je huidige positie op te slaan in het geheugen van de ontvanger.( vb. N52 06.818 E5 22.493)
Toch nog een woord ondekt waar u de betekenis niet van weet, neem gerust contact met mij op.